استپر یکی از قطعات مکانیکی – الکتریکی موتور خودرو است که در خودروهای درون‌سوز انژکتوری نصب می‌شود. اختلال در عملکرد این قطعه روی افزایش آلایندگی خودرو و عملکرد موتور در دورهای پایین تاثیرگذار است. این قطعه کوچک کمک می‌کند موتور خودرو در دورهای پایین هم به حرکت ادامه دهد و روشن بماند. همچنین زمانی که بار اضافه‌ای به موتور وارد می‌شود از خاموش شدن آن جلوگیری می‌کند. در ادامه این مقاله به بررسی پاسخ سوال نشانه‌های خرابی استپر موتور چیست؟ می‌پردازیم.
استپر موتوری عملگراست. فقط در دور آرام کار می‌کند و به نام موتور مرحله‌ای دور آرام یا پله‌ای آرام هم شناخته می‌شود. این عملکرد به کمک یک موتور برقی بسیار حساس انجام می‌شود که در داخل استپر تعبیه شده است. این موتور توسط یونیت موتور با 400 پله تحریک و مسیری به طول هشت میلیمتر جابجا می‌شود. این یونیت با کمک این تعداد پله می‌تواند با توجه به وضعیت موتور در بهترین حالت قرار گیرد. استپر مربوط به سیستم تولید گشتاور یا همان موتور است و تحت فرمان یونیت خودرو عمل می‌کند که آن هم به کمک اطلاعات سنسورهای دیگر به استپر فرمان می‌دهد.
استپر خودرو چگونه عمل می‌کند؟
استپر کمک می‌کند میزان هوای ورودی به موتور خودرو در دور آرام تنظیم شود؛ یعنی زمانی که پدال گاز توسط راننده فشار داده نمی‌شود. عملکرد نامناسب استپر در حالاتی که پدال گاز فشرده نمی‌شود مانند زمان گرم شدن خودرو، پشت چراغ قرمز و ترافیک شدید یا فاصله زمانی بین تعویض دنده، می‌تواند منجر به بروز حادثه شود. این قطعه روی دریچه گاز موتورهای انژکتوری نصب شده است و به کمک آن هنگام آلودگی دریچه گاز و اختلال در عملکرد آن، موتور خودرو بدون نوسان به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
| برای تجربه خرید خودرو همسو با سبک زندگی خود صفحه خرید خودرو سوییچ را از دست ندهید. |
پیامد دیگر خرابی استپر افزایش آلایندگی خودرو مصرف سوخت است. اگر دریچه گاز خودرو دچار آلودگی شود و دوده‌های روغن ورودی آن را مسدود کنند، عملکرد استپر دچار اختلال می‌شود و در نهایت عملکرد پله‌ای خودرو با مشکل روبرو خواهد شد. از طرف دیگر اختلال در عملکرد استپر منجر به خاموش شدن موتور خودرو یا گازخوردن بی‌ثمر هنگام دور درجا، ورود به دنده در خودروهای اتوماتیک یا ترمزگیری شدید می‌شود.
تاثیر استپر موتور بر عملکرد خودرو
تنظیم موتور در خوروهایی که استپر ندارند با موتور دریچه گاز انجام می‌شود. گروهی از خودروهای رنو که گیربکس دستی دارند مجهز به استپر هستند و خودروهایی با گیربکس اتوماتیک این قطعه را ندارند.
استپر موتور چگونه فعال می‌شود؟اگر درزمان فشرده نشدن پدال گاز، راننده کولر خودروی خود را روشن کند یا فرمان خودروهایی که از نوع هیدورلیکی هستند چرخانده شود، استپر در مسیر خود حرکت می‌کند و مسیر عبوری هوا را تغییر می‌دهد در نتیجه میزان ورودی هوا نیز تنظیم خواهد شد و به صورت همزمان میزان پاشش انژکتور هم تغییر می‌کند به این ترتیب موتور در وضعیت مناسبی قرر خواند گرفت. استپر موتور هنگام استارت زدن نیز نقش بسیار مهمی دارد؛ در این وضعیت مسیر عبور هوا در وضعیت مناسبی قرار می‌گیرد و خودرو با میزان کمتری استارت روشن می‌شود. به کمک استپر تا هنگامی که خودرو گرم می‌شود اختلالی در عملکرد آن ایجاد نمی‌شود.
استپر موتور به کمک کامپیوتر مرکزی خودرو یا همان ecu کار می‌کند و هنگامی که دمای موتور به میزان مشخصی برسد به استپر فرمان می‌دهد؛ در نتیجه دریچه آن بسته می‌شود و هوا دیگر وارد موتور نمی‌شود. در حالت دیگر زمانی که موتور نیاز به هوا داشته باشد دریچه آن باز شده و هوای کافی وارد موتور خواهد شد. کامپیوتر مرکزی استپر را به کمک چهار ترانزیستور کنترل می‌کند؛ دو ترانزیستور برای حرکت رو به جلو و دو مورد دیگر برای حرکت استپر به عقب استفاده می‌شود.
سپس با توجه به وضعیت ماشین و دمای موتور، به این ترانزیستورها بار الکتریکی می‌فرستد که منتهی به باز و بسته شدن دریچه استپر می‌شود. زمانی که دمای موتور به میزان مورد انتظار کامپیوتر مرکزی برسد، دریچه در بسته‌ترین حالت قرار می‌گیرد و هوای اضافی وارد موتور نمی‌شود. زمانی که راننده پای خود را از روی پدال گاز برمی‌دارد ، کامیپوتر مرکزی به استپر فرمان باز شدن دریچه می‌دهد تا هوای مورد نیاز موتور تامین شود.
استپر موتور چه وظایفی بر عهده دارد؟
موتور می‌تواند نقش ساسات را برعهده بگیرد، آن هم زمانی که موتور خودرو سرد است؛ به این ترتیب استپر با تنظیم سوزن کمک می‌کند ماشین شما با اولین استارت روشن شود. از طرف دیگر می‌تواند به تنظیم دور موتور هنگام وارد شدن بار اضافی به آن کمک کند. مانند استفاده از کولر در روزهای گرم. استپر همچنین می‌تواند کار تنظیم سوخت و هوا را در دور پایین انجام دهد. مثل زمانی که راننده زمان تعویض پدال پای خود را از روی گاز برمی‌دارد؛ در این مرحله استپر جلوی بسته شدن مسیر هوا را می‌گیرد.
نشانه‌های خرابی استپر موتور چیست؟
اگر استپر موتور خودروی شما خراب شد یا اختلالی در عملکرد آن ایجاد شد بهتر است هرچه زودتر آن را تعویض کنید که از گزند هزینه‌های جانبی آن در امان باشیدغ چون خرابی استپر بر عملکرد سایر اجزای خودرو نیز تاثیرگذار است.
| برای تجربه فروش خودرو بدون اتلاف وقت صفحه فروش خودرو سوییچ را از دست ندهید. |
همان طور که گفته شد استپر قطعه‌ای است که سرعت موتور را در دورهای پایین تنظیم و از نوسان‌های شدید خودرو در این شرایط جلوگیری می‌کند. پس یکی از مهم‌ترین نشانه‌های خرابی آن ایجاد نوسان در دور پایین موتور است، مانند زمانی که خودرو در حالت دور درجا کار می‌کند.
از طرف دیگر اگر با این نشانه‌ها روبرو شدید حتما به خرابی استپر موتور توجه داشته باشید: اگر دور موتور بلافاصله پس از روشن کردن خودرو افزایش پیدا کرد، اگر خودرو با رها کردن پدال گاز خاموش شد، اگر دور موتور هنگام وارد شدن اضافه بار کاهش پیدا کرد، اگر دور موتور هنگام درجا کار کردن نوسان داشت، اگر خودروی شما پس از روشن شدن بدون دلیل گاز می‌خورد و اگر دور موتور با افزایش دمای موتور افزایش پیدا می‌کند باید بدانید که استپر خودرو با مشکلی روبرو شده است.
همه این مشکلات به دلیل باز و بسته شدن نادرست دریچه‌های استپر رخ می‌دهد و در وظیفه آن اختلال ایجاد می‌کند؛ به همین دلیل در هوای کافی به موتور نمی‌رسد.کاهش شتاب خودرو و خاموشی ناگهانی هنگام روشن شدن یا فشار دادن پدال گاز و گیر کردن گاز خودرو و لرزش‌های غیرعادی خودرو هنگام فعالیت در حالت در جا هم از نشانه‌های بروز مشکل در استپر است.
چرا استپر موتور خراب می‌شود؟
مهم‌ترین دلیل خرابی استپر آلودگی هوا و گرفتگی به دلیل دوده است که به سادگی با اسپری‌های تمیزکننده قابل تمیز کردن است. ساختار این قطعه ساده است و اگر نسوزد یا آسیبی جدی به آن وارد نشده باشد، صاحب خودرو به راحتی می‌تواند آن را تعمیر کند. در واقع تمیز کردن استپر بدون دست زدن به محور آن، زمانی که به خوبی کار نمی‌کند و کثیف شده است، ضروری محسوب می‌شود. بهتر است این قطعه در خودروهایی که کارکردبالایی دارند سالی یک بار تمیز شود.
برای تعویض استپر سوییچ ماشین را تا آخر ببندید و کمی صبر کنید. بعد از آن آرام استپر را به کمک آزاد کردن خارهای نگهدارنده از مدار خارج کنید. اسپری‌های تمیزکننده و تینر می‌تواند برای رفع آلودگی‌های آن کمک‌کننده باشند. اگر نیاز به نصب استپر جدید دارید، مطمئن شوید که قطعه تازه اورینگ داشته باشد. در غیر این صورت از استپر قبلی قسمت اورینگ را جدا و در محل تازه نصب کنید. مطمئن شوید که سوکت استپر سرجای خودش قرار گفته و خارهای نگهدارنده کاملا درگیر شده‌اند.
بعد از نصب استپر تازه، روشن نشدن خودرو در چند استارت اولی طبیعی است. تا زمانی که موتور روشن و گرم نشده به استارت زدن ادامه دهید. پیش از استارت زدن دمای آب خودرو باید کمتر از 50 درجه سانتی گراد باشد؛ برای رسیدن به این درجه سوئیچ خودرو را باز کنید و 30 ثانیه منتظر باشید. سپس آن را ببندید. این کار را سه مرتبه به میزان سه دقیقه انجام دهید و بعد از آن استارت بزنید.
| برای اطلاع از قیمت روز خودرو صفحه قیمت خودرو صفر سوییچ را از دست ندهید. |
بعد از تمیز کردن استپر چند روز با خودروی خود رانندگی کنید، اگر مشکلی نداشت یعنی اختلال به دلیل کثیف شدن آن بوده است، در غیر این صورت بهتر است به یک تعمیرگاه مجاز مراجعه کنید. اگر خودروی شما با استارت روشن نمی‌شود، پدال گاز را کمی فشار دهید و استارت بزنید تا خودرو روشن شود؛ در این صورت می‌توانید به تعمیرگاه برسید تا در صورت لزوم موتور کامپیوتر ریست شود؛ موتور خودروهایی که از کامپیوتر مرکزی (ECU) زیمنس استفاده می‌کنند در این دسته قرار می‌گیرند؛ یعنی کامپیوتر آنها باید بعد از تعویض یک قطعه الکتریکی به دستگاه دیاگ وصل شود و تعویض استپر به تنهایی مشکل خودروی شما را حل نمی‌کند.
بیشتر بخوانید:
معمولا اگر استپر موتور همیشه تمیز میشه مشکلی پیش نمیاد مگه اینکه بسوزه
دقیقا ماشین منم بعد از روشن شدن الکی گاز می‌خورد یه مدت. بردم نشون دادم مشکل از استپر موتور بود
پس با این حساب استپر موتور من سالمه :)))))
ببخشید من ماشینم سوزوکی ویتارا ۸۸ اتوماته. بعضی وقتا ماشین یکم راه می‌ره و وقتی می‌خواد دوباره حرکت کنه خاموش میشه حتی توی حرکت آهسته. می‌تونه به استپر مربوط باشه؟
سلام من پراید صبا دارم. وقتی ماشین سرد میشه به زور روشن میشه وقتی هم روشن میشه لاید پام رو گاز باشه تا خاموش نشه‌و یکم گرم شه تا بتونم پامو از گاز بردارم. دور موتورم از یک پایین‌تر میاد آیا مشکل از استپر می‌تونه باشه؟
ماشین من پژو روآ هستش. چرا دور موتور همیشه پایینه در حدی که ماشین خاموش میشه؟ استپر مشکل داره؟ هم روی گاز و هم بنزین این مشکلو دارم
به نظرتون استپر چند سال یه بار باید عوض شه؟
سلام ماشین من رونیزه. وقتی ماشین سرده با نیش استارت روشن میشه ولی وقتی گرم میشه باید چندتا استارت بخوره. وقتی از دنده دو به بالا می‌رم روی دور موتور ۲۵۰۰ ماشین ریپ داره می‌تونه مشکل از چی باشه؟
من تیبا۲ دارم. روی دست‌انداز یا توقف بعد از ترمز دور موتور پایین میاد و ماشین خاموش میشه
ماشین من پراید ۱۱۱ در حال حرکت خاموش میشه
سلام
آیا استپر پراید را میشه به روآ نصب کرد؟