امروزه با توجه به افزایش چشمگیر جمعیت و گسترش وسایل نقلیه، محیط زیست و سلامتی افراد در معرض خطری جدی قرار دارد. آلودگی هوا نیز بسیاری از کشورهای جهان را دچار مشکلات زیست محیطی کرده است. از این رو استاندارد آلایندگی یورو با تنظیم سطح انتشار آلایندگی توسط خودروها، کمک شایانی به مراقبت از محیط زیست می‌کند.
استاندارد آلایندگی یورو چیست؟
یکی از اصلی ترین عوامل آلودگی محیط زیست، آلایندگی ناشی از خودروها است. انواع اتومبیل به علت استفاده از سوخت‌های فسیلی مانند بنزین و گازوئیل، آلایندگی زیادی منتشر می‌کنند. این آلایندگی منجر به آلوده کردن هوا و مشکلات متعددی برای محیط زیست می‌شود. به همین دلیل مدیریت آن اهمیت زیادی دارد.
آلودگی هوا یک مسئله مهم در کلان شهرهای ایران مانند تهران، اصفهان و اراک است؛ اما این مسئله مختص کشور ما نیست و تعدد انواع وسایل نقلیه در تمام جهان، برای محیط زیست دردسرساز شده است. کمپانی‌های بزرگ خودروسازی برای حل این مسئله راه حل‌های متفاوتی ارائه کرده‌اند.
یکی از این راهکارها، تولید خودروهای هیبریدی و برقی است؛ اما متاسفانه این طرح به دلایل مختلفی همچون عدم دسترسی مناسب به سوخت مورد نظر با شکست مواجه شد. اتحادیه اروپا که با این حجم از تنوع و تعدد خودرو و موتورسیکلت مواجه شد، تصمیم گرفت تا معیاری برای کمپانی‌های خودروسازی تعریف کند. این قوانین امروزه با عنوان «استاندارد آلایندگی یورو» شناخته می شود.
استاندارد آلایندگی به بیشترین حد مجاز برای انتشار گازهای آلاینده، توسط خودروها گفته می‌شود. بعد از انتشار این استاندارد توسط اتحادیه اروپا، سایر کشورها آن را الگو قرار دادند؛ تا جایی که استاندارد آلایندگی یورو به معیاری جهانی تبدیل شده است و تمام خودروها طبق آن طبقه‌بندی می‌شوند.
انواع استاندارد آلایندگی خودرو چیست؟
شش نسخه از استاندارد آلایندگی یورو تا به امروز منتشر شده است و آخرین مدل خودروها، به این استاندارد مجهز هستند. طبق آخرین گزارشات، استاندارد آلایندگی یورو ۷ نیز در سال ۲۰۲۵ در اروپا و سپس در سایر کشورها اجرا خواهد شد. انتظار می‌رود استاندارد یورو ۷، آخرین استاندارد یورو قبل از برقی شدن خودروها باشد. انواع این استانداردها عبارت‌اند از:
یورو 1
یورو ۱ به عنوان اولین استاندارد آلایندگی، در ۳۱ دسامبر ۱۹۹۲ یعنی در ۱۰ دی ۱۳۷۱ معرفی شد. این استاندارد برای خودروهای بنزینی و دیزلی در نظر گرفته شده بود؛ اما در آن، اندازه‌گیری اکسیدهای نیتروژن به صورت جداگانه مشخص نبود. عموما خودروهای سواری تحت پوشش این استاندار بودند و هنوز معیار مشخصی برای موتور سیکلت‌ها و خودروهای سنگین در نظر گرفته نشده بود.
یورو 2
یورو 2 در ۱ ژانویه ۱۹۹۷ یعنی ۱۲ دی ۱۳۷۵ معرفی شد. نوع دوم استاندارد آلایندگی یورو، شرایط را برای موتورهای دیزلی و بنزینی سخت‌تر کرد. اما همچنان برای اکسیدهای نیتروژن، معیار جداگانه‌ای مشخص نشده بود. خوشبختانه نوع دوم استاندارد، موتور سیکلت‌ها را نیز شامل شد.
یورو 3
یورو 3 به عنوان سومین استاندارد آلایندگی، در ۱ ژانویه ۲۰۰۱ یعنی ۱۲ دی ۱۳۷۹ معرفی شد. در این نوع استاندارد، محدودیت انتشار اکسیدهای نیتروژن مشخص بود؛ یعنی خودروهای بنزینی نباید بیش از ۱۵۰ میلی گرم در کیلومتر، اکسیدهای نیتروژن منتشر کنند. این عدد برای خودروهای دیزلی برابر با ۵۰۰ میلی گرم بود.
یورو 4
استاندارد آلایندگی یورو 4 محدودیت ذرات معلق را برای گازوئیل در نظر گرفت و حد مجاز مونوکسید کربن را برای موتورهای بنزینی به ۸۰ رساند. همچنین این مقدار برای خودروهای دیزلی به عدد ۲۵۰ کاهش پیدا کرد. این استاندارد در ۱ ژانویه ۲۰۰۶ یعنی ۱۱ دی ۱۳۸۴ معرفی شد. یورو 4 به دلیل کاهش بسیاری از آلاینده‌ها مانند مونوکسید، هیدروکربن‌ها، اکسید نیتروژن و کربن، به پر اهمیت‌ترین استاندارد تبدیل شد.
یورو 5
ضرورت داشتن فیلتر ذرات برای خودروهای دیزلی در استاندارد آلایندگی یورو 5 اجباری شد و اکسیدهای نیتروژن برای این نوع خودروها به عدد ۱۸۰ و برای خودروهای بنزینی به ۶۰ میلی گرم در کیلومتر رسید. یورو 5 در ۱ ژانویه ۲۰۱۱ یعنی ۱۱ دی ۱۳۸۹ معرفی شد.
یورو 6
استاندارد آلایندگی یورو ۶ در ۱ ژانویه ۲۰۱۵ یعنی ۱۱ دی ۱۳۹۳ معرفی شد و باز هم سطح استانداردها را بالاتر برد. سطح قابل قبول برای انتشار اکسیدهای کربن برای خودروهای بنزینی به ۶۰ میلی گرم و خودروهای دیزلی به ۸۰ میلی گرم در کیلومتر رسید. این استاندارد تا به امروز، جزو پاک‌ترین و بالاترین سطح استاندارد شناخته می‌شوند.
چرا استاندارد آلایندگی یورو مهم است؟
استاندارد آلایندگی یورو نگهبان و حافظ محیط زیست است. این استانداردها با کاهش انتشار مواد شیمیایی در طول زمان، دنیای سالم‌تری را به ما و آیندگان هدیه می‌دهد. با این کار به مرور خودروهای جدیدتر و با کیفیت بالاتر وارد بازار می‌شود تا ماشین‌های بی‌خطرتری نسبت به قبل، در خیابان‌ها تردد کنند.
ممکن است این سوال برای شما ایجاد شود که چرا تولید خودروهایی که به محیط زیست آسیب می‌رسانند متوقف نمی‌شود؟ حقیقت این است که این حرف در حد یک رویا و تصور باقی می‌ماند؛ چرا که با توجه به انبوه خودروهایی که هر سال وارد بازار می‌شوند، چنین چیزی عملا امکان پذیر نیست. همچنین در سال ۱۹۹۲ که این استانداردها معرفی شدند، هنوز هیچ گونه فناوری برای کاهش میزان آلایندگی وجود نداشت.
کارخانه‌های خودروسازی با انجام تحقیقات گسترده بر روی این فناوری‌ها، به تولید محصولات سازگار با محیط زیست کمک شایانی می‌کنند. طبق این استانداردها، هر ساله خودروهای جدید با این فناوری‌ها ادغام می‌شوند و محصولات پاک‌تری به دست مشتریان می‌رسد. طبق ادعای تولیدکنندگان، خودروهای امروزی ۵۰ برابر پاک‌تر از خودروهای قبل از دهه ۱۹۷۰ هستند.
استاندارد آلایندگی یورو در ایران
متاسفانه آلودگی هوا به معضلی بزرگ برای ایران تبدیل شده است. از این رو شرکت‌های خودروسازی موظف هستند تا از قوانین استاندارد یورو پیروی کنند. طبق این قوانین خودروهای تولید ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ باید دارای استاندارد آلایندگی یورو ۲ باشند. علاوه بر این، خودروهای ساخت ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳ باید به یورو ۴ و خودروهای ۱۳۹۴ به بعد به یورو ۵ مجهز باشند. امروزه بیشتر خودروهای ایران دارای استاندارد یورو ۵ هستند.
جمع بندی
اهمیت حفاظت از محیط زیست، روز به روز برای تمام افراد روشن‌تر می‌شود. تمام نهادهای قانون گذاری با تدوین قواعد مشخصی، سعی دارند در این راستا حرکت کنند. استاندارد آلایندگی یورو نیز در همین راستا تدوین شده که طبق آن، خودروها تنها مجاز به انتشار سطح خاصی از آلاینده‌ها هستند. با این کار، آسیب کمتری به محیط زیست وارد می‌شود و سلامت انسان‌ها در سراسر دنیا حفظ می‌شود.
نظرات